Limon tuzu, hem mutfaklarda hem de temizlikte sıkça kullanılan bir madde. Peki, sağlığımıza etkileri nasıl? Gelin bu soruyu birlikte inceleyelim.
Limon Tuzu (Sitrik Asit) Hakkında Neler biliyoruz?Genellikle çeşitli gıda ürünlerinin bileşiminde gıda katkı maddesi
"E-330-333" skala kodu ve içeriğinde yer alan limon tuzu sadece bir asitlik düzenleyici değil, aynı zamanda bir koruyucudur.Sitrik asit yani limon tuzu dünyada ilk kez laboratuvar ortamında İsveçli eczacı Karl Scheele tarafından 1784 yılında olgunlaşmamış limonların suyundan kalsiyum kullanılarak elde edilmiş ve 1838 yılında kimyasal formülü C6H8O7 türetilmiştir. 19. yüzyılın sonunda küf mantarları kullanılarak sitrik asit elde etmek için enzimatik bir yöntem icat edilmiştir.
Aslında, bugün dünyadaki endüstriyel üretimdeki tüm sitrik asit (2022 itibariyle kullanımı 1,5 milyon tondan fazla), aspergillus cinsi küf mantarının endüstriyel metotları kullanılarak biyosentez yoluyla, laboratuvarlarda ise ‘evcilleştirilmiş’ ve fermantasyondan sonra oluşan biyokütle yakılarak hammaddesi elde edilmektedir. Bu mantar insanlarda ve hayvanlarda hastalığa neden olabilir. Çok nemli odaların duvarlarında çok tehlikeli siyah küfü oluşturur.Sodyum sitrat (sodyum tuzu) belirgin ekşi bir tada sahiptir Esas olarak baharat, özel bir tat veren, kabartma tozu veya koruyucu olarak kullanılır. Sitrik asit, tribazik bir karboksilik asittir. "Koruyucu maddeler" kategorisine dahildir. Küçük beyaz kristallere benzeyen bu madde suda ve etil alkolde (kalorizatör) iyi çözünürlüğe sahiptir.
Limon Tuzu Nerelerde Kullanılıyor?Özellikle gıda sektöründe kullanılan sitrik asit, limon, mandalina, portakal, greyfurt gibi meyvelerde bol miktarda bulunmaktadır fakat meyvelerden bu maddeyi üretmek, çok pahalı olduğu için, bakterilerin ve mayaların yardımı ile şekerden elde edilir ve genellikle ucuz olduğu için sanayiciler bunu tercih ederler. Ülkemizde de gıda endüstrisinde ana katkı maddelerinden biri olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.Limon tuzu yardımıyla örneğin bir ütüyü, çaydanlığı veya kireçlenmiş bir su ısıtıcısını temizleyebilir, gümüş takılarınıza parlaklık kazandırabilirsiniz.
Ürünlerin Raf Ömrünü UzatıyorSitrik asit, asit seviyesini düzenlemek, tadı arttırmak için kullanılır; koruyucu olarak - gıda ürünlerinin raf ömrünü de uzatmaktadır. Birçok içeceğin bileşenidir ayrıca fırın ve şekerleme endüstrisinde kabartma tozu bileşeni olarak da kullanılmaktadır. Turşuların hepsinde vardır ki kullanım amacı yine turşunun yumuşamadan sert bir şekilde uzun süre kalabilmesi içindir. Turşu severler ise sanırlar ki adında limon geçtiği için turşunun içeriğinde de limon var, oysa tehlikenin farkına varılmaması için daha sevecen olan limonlu bir ad konulmuştur kendisine. Bir gıda ürünü aldığınızda içindekiler kısmını okuyunuz ve "E 330" ya da "Sitrik Asit" yazıyorsa dikkat ediniz.Uzmanlar gıdalarda sürekli sitrik asit kullanımının gastrointestinal sistem yanıklarına yol açabileceğine vurgu yapmaktadır. Bu ağrı, öksürük ve kusmaya neden olabilir. Ayrıca sitrik asit tehlikelidir çünkü insan vücudunun mukoza zarlarına bulaştığında vücuda onarılamaz zararlar verebilir. Ayrıca sitrik asit diş minesine zarar verir ve çürük oluşumuna neden olur. İnsan vücudu zaten sitrik asit içerdiğinden, alırken belirli bir doza uymak gerekir.
Zararları Neler?Uzmanlar, doğal yolla elde edilmeyen sikrit asit, yani limon tuzunun insan sağlığına şu şekilde zararları bulunduğunu belirtiyor;Cilt ile temas ettiğinde tahriş edici etkisi vardır.Sitrik asidin toz olanları solunduğunda, solunum sisteminde ve mukoza da tahrişe neden olur.Hassas ciltler ile temas ettiğinde alerjiye sebebiyet verebilir.Göz ile temas ettiğinde çok ciddi zararlar verir. Derhal bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekmektedir.
Zehirlenme veya Aşırı Doz Belirtileri Neler?Uzmanlar çok fazla limon tuzu tüketiminin insan vücudunda mukoza zarlarının ve dokuların kimyasal yanıklarından kaynaklanan mide, yemek borusu, akciğerler ve ciltte akut ağrı gibi şikayetlere neden olabileceğini belirtiyor. Uzmanlar ayrıca, gastrit, akut veya kronik pankreatit, inflamatuar bağırsak hastalığından muzdarip kişilerin ise sitrik asit yani limon tuzunu çok dikkatli kullanmalarını öneriyor.
Peki, bu denli sağlığa zararları olan sitrit asit, yani limon tuzunu kullanmaya devam edecek misiniz? Doğal limon veya limon suyu kullanın.