Günümüzde internetin de yaygınlaşmasıyla birlikte dijital oyunlar ve sanal oyun siteleri istemesek de çocuklarımızın hayatının önemli bir parçası haline geldi. Sanal dünya ve dijital oyunlar maalasef ders başarılarını etkilediği gibi sosyal ortamlarını ve arkadaşlık ilişkilerini zayıflatmaktadır.
Oyun bağımlılığı ile gerçek dünyalarından uzaklaşan çocuklar bu bağımlılık sebebiyle uyku problemleri ve fiziksel sağlık sorunları ile de karşı karşıya kalmaktadır. Küçük yaşlarda başlayan oyun bağımlılığı ilerleyen yaşlarda başka tür bağımlılıklara yönelmelerini kolaylaştırabilir.
Sürekli sanal dünyada vakit geçiren gençler için oyunlardaki kurgusal dünya zamanla gerçek dünyadan daha çekici hale gelebilir. Oyun oynarken saatler hızla geçebiliyor, gençler oyunda ne kadar süre vakit geçirdiklerinin farkında olamayabilirler. Bu durum gerçek dünyadaki görev ve sorumluluklarını ihmal etmelerine sebep olabilir.Zaman yönetimi konusunda ciddi sorunlar yaşayabilirler. Gerçeklikle olan bağın zayıflaması aynı zamanda duygusal zekâ ve empati kurma yetilerini olumsuz etkileyebilmektedir. Şiddet veya olumsuz davranışların oyun içinde normalleşmesi gerçek dünyada var olan ilişkilerine zarar verebilir.
OYUNLARDAKİ CİNSEL İÇERİKLER DE ÇOCUKLAR İÇİN BÜYÜK TEHLİKE!Oyunların cinsel içeriklerle kurgulanması çocuklar ve gençlerin psikolojileri üzerinde de ciddi olumsuz etkilere yol açabilir. Erken yaşta cinsel farkındalık çocuklarda yanlış bilgilerle karşılaşmalarına ve cinselliği yanlış, abartılı veya sağlıksız bir şekilde öğrenmelerine sebep olabilir.Konuya duygusal açıdan baktığımızda çocukların cinsel içeriklere duygusal olarak hazır olmamaları sebebiyle korku, kaygı, utanç ve suçluluk gibi karmaşık duygu durumları yaşamalarına, duygusal olarak hazır olmamaları ise bu durum karşısında başa çıkmalarında sorun yaşamalarına sebep olabilir. Bunların yanı sıra beden algısı ve öz saygıları üzerinde olumsuz bir yargıda bulunup kendilerini olumsuz değerlendirmelerine yol açabilir.Oyunlarda akran zorbalığı yaşayan çocuklar kendilerini koruyabilmek için ilk olarak zorbalığın ne olduğunu anlamaları gerekir. Zorbalık; tehdit, aşağılama, dışlama, sürekli rahatsız etme gibi tekrarlayan olumsuz davranışları içerir. Çocuklar ilk olarak bu tür davranışların kabul edilemez olduğunu bilmelidir. Bunu bildikten sonra karşılaştıklarında ise kesinlikle güvenilir bir yetişkin veya ebeveynleri ile bu durumu konuşmalıdır. Çoğu oyun platformları zorbalık gibi olumsuz davranışları engellemek için rapor etmeyi sağlayan sistemler kurmaktadır. Çocuklar bu özellikleri kullanarak zorba oyuncuları şikâyette bulunabilirler. Ebeveynler bu süreçte önemli bir faktör olup çocuklarıyla açık ve etkili bir iletişim kurmalı ve bu konuda rehberlik etmelidir.
DİJİTAL İSTİSMAR BÜYÜK RİSK!Dijital istismar şu an ciddi bir risk oluşturmaktadır. Bu konuda hem çocukların hem ebeveynlerin yapması gereken adımlar oldukça önemli. Yetişkin biri tarafından istismara maruz kalan çocuklar ilk ve en önce istismarcı ile iletişimi kesmelidir. Bulundukları platformu direkt engellemeleri ve iletişimi tamamen kesmeleri gerekir. Sonrasında ise bu durumu ebeveynleri, öğretmenleri veya güvendikleri bir yetişkine anlatmalıdır. Olası tehlikeleri ortadan kaldırmak ve önlem alabilmek için bu adım oldukça önemlidir. Ayrıca dikkat etmeleri gereken diğer bir husus, mesaj veya e-postaları kesinlikle silmemelidir. Gerekli durumlarda bu bilgi, belge, mesaj ve e-postalar yetkililere iletmek üzere saklanmalıdır. Yetişkin biri tarafından istismara uğramış olmanın kendi suçu olmadığı anlatılmalı ve kendisini kesinlikle suçlamaması gerektiği vurgulanmalıdır.
PEKİ BU DURUMU ÇOCUĞUNDAN DUYAN EBEVEYN NE YAPMALI?Ebeveynler kontrollü yazılımlar kullanarak çocuklarının internet kullanımını takip edebilmeli, çocuklarının kullandığı cihazların gizlilik ve güvenlik ayarlarını gözden geçirmelidir. İstismar kesinlikle yetkililere bildirilmeli ve siber suçlara müdahale birimleri ile iletişime geçilmelidir. Hem kendileri hem çocukları için bu konuda bilinçlenip farkındalık kazanmaları gerekmektedir.Oyun bağımlılığını önlemek ve engellemek adına ebeveynler net kurallar ve oyun saati, ekran süresi konusunda kesin sınırlar belirlemelidir. Çocuklarla karşılaşabilecekleri sorunlar ve olumsuzluklar hakkında konuşmalı ve bu konuda rehberlik eden açık bir iletişimde olmaları oldukça önemlidir. Çocuklarına kendi teknolojik araçlarını nasıl kullanmaları gerektiği ile ilgili sözel konuşma dışında davranışsal olarak da örnek olmalılar.Ağlayan, hırçınlaşan çocuğu oyun veya sanal içeriklerle oyalamak yerine konuşmayı, anlamayı gerekli gördüklerinde bir uzman yardımı alarak süreci daha olumlu şekilde sürdürmeliler. Ebeveynlerin, çocuklarının dijital dünyada karşılaşabilecekleri risklere karşı proaktif olmaları ve sağlıklı alışkanlıklar geliştirmeleri için rehberlik etmeleri, uzun vadede çocukların hem fiziksel hem de zihinsel sağlıklarını korumalarına yardımcı olur.
OYUN PLATFORMLARINDAKİ TEHLİKEBirçok oyun platformunun yapısı, “oyun içinde oyun” formatına dayandığından, sürekli yeni ve çeşitli içerikler sunulmaktadır. Bu durum özellikle gençler için aşırı oyuna maruz kalma ve bağımlılık riski yaratmaktadır. Platformdaki ödüllendirme mekanizmaları (puanlar, sanal eşyalar, seviyeler) sürekli oyun oynama dürtüsünü tetikleyebilir. Gençler, bu sanal ödüller için daha fazla zaman harcamaya yönlendirilir, bu da oyun bağımlılığına yol açabilir.Son dönemde devlet tarafından engel konulan bazı oyun platformları çok oyunculu yapısı sayesinde sosyal etkileşim fırsatları sunmaktadır ancak bu, gençlerin akran baskısı altında kalmasına ve oyunlara daha fazla zaman ayırmalarına sebep olabilmektedir. Bir grubun parçası olma ve popüler oyunlarda yer alma isteği, gençlerin oyun başında geçirdiği süreyi artırabilir.Sanal oyun platformlarının içindeki oyunlarda sıklıkla yer alan mikrotransaksiyonlar, gençlerin oyun deneyimlerini geliştirmek için gerçek para harcamalarına da neden olabilir. Bu durum, oyun içi satın alımların bağımlılık yaratma potansiyelini artırır ve gençlerin harcama alışkanlıklarını olumsuz etkileyebilir. Bu platformlar her ne kadar gençler için cazip giri görünse de kullanıcıların platformda karşılaşabilecekleri olumsuz içerikler ve güvenlik riskleri vardır. Oyun bağımlılığına ek olarak, gençler zararlı içeriklerle de karşı karşıya kalabilir.Bu tür platformlarda gençlerin karşılaştığı içeriklerin yakından izlenmesi ve gerektiğinde müdahale edilmesi önemlidir. Ebeveynler, gençlerin bu tür dijital ortamları kullanırken rehberlik sunmalı ve sağlıklı cinsiyet ve cinsel kimlik gelişimini destekleyici bir iletişim ortamı oluşturmalıdır. Her ne kadar bu tür platformların kuralları ve moderasyon politikaları bu tür içerikleri yasaklasa da, platformda cinsel içerik veya uygunsuz davranışlarla karşılaşma riski bulunmaktadır. Genç kullanıcılar, bu tür içeriklerle karşılaştıklarında, cinsellik ve cinsiyet kimlikleriyle ilgili yanlış veya kafa karıştırıcı mesajlar alabilirler. Özellikle oyun içi sohbetler ve diğer kullanıcılarla etkileşimler sırasında zararlı dil ve davranışlarla karşılaşmak mümkündür. Bu da platformun ebeveyn denetimi ve rehberlik gerektiren bir ortam haline gelmesine neden olur.
Sonuç olarak dijital oyunlar çocukların gelişiminde önemli bir rol oynamaktadır ancak bu oyunların olumlu ve olumsuz etkilerini göz önünde bulundurarak dengeli bir kullanım sağlamak gerekmektedir. Aile ve ebeveynlerin çocuklarının oyun alışkanlıklarını takip etmeleri ve sağlıklı bir denge kurmalarına yardımcı olmaları önemlidir. 
